Unha viaxe polas librerías con máis historia de Galiza

Historias nas páxinas, nas paredes e nas persoas que levan toda unha vida adicándose a este oficio. Os tempos cambiaron, as opcións de lecer multiplicáronse e o interese pola lectura foise resentindo nos últimos anos.

O íntimo e persoal trato do libreiro, coñecedor de nome e gustos do cliente, diluíuse entre os clics do computador e as compras online. Pero aínda quedan lectores e libreiros de cabeceira. Hainos que, en augas revoltas, reman con máis forza. É o caso de José, de Vicente, de Pilar, de Rafael, de Manuel, de Xurxo ou de Nuncha.

Todos estes libreiros comparten, polo menos, dúas cousas: o amor polos libros e o valor para levantar a reixa do seu negocio cada mañá.

«Téñome que reconverter cada dous anos», di Pilar Rodríguez. A maioría destes negocios lograron sobrevivir á posguerra e ao franquismo; viron pasar a transición e acompañaron aos primeiros anos da democracia, ata hoxe. Viron pasar distintas épocas ás que tiveron que ir adaptándose.

Moitos propietarios admiten que a informatización do negocio foi un proceso esencial para manterse con vida. «A informática é completamente imprescindible para a organización, debido á enorme cantidade de libros que nos chegan diariamente», explica Vicente, de Balmes. Manuel, da Librería Arenas, exprésase na mesma liña: «A informática permitiume xestionar o negocio a través dun computador e non ter que facelo mentalmente». Neste negocio a renovación é incesante.

«As librerías son un ser vivo en continua mutación», sostén Xurxo de Librouro. Os cambios nos que máis fan fincapé todos os libreiros son as variacións nos hábitos de consumo de lectura, a mencionada informatización e o descenso das vendas que acusan nos libros de texto, entre outros. Con todo, si hai outros nichos de mercado que se atopan en crecemento, como os libros infantís ou os xuvenís.

«Son tempos incertos para ou pequeno negocio. As cousas non son como eran en moitos ámbitos». Así resume Vicente, de Balmes, a situación das librerías. Actualmente, un 38% dos españois non len nunca ou case nunca, segundo os últimos datos do Barómetro de Hábitos de Lectura e Compra de Libros. Esta perda de interese sumada ás dificultades do pequeno comercio para seguir adiante neste momentos supón, cando menos, o empuxe para unha nova reconversión nestas librerías, e para toda a industria que xera o motor do libro. «Prefiro non pensar demasiado no futuro porque o vexo bastante incerto. O meu futuro é a próxima mañá, abrir o meu negocio e seguir loitando», di Pilar, de Padre Feijoo.

A pesar de todo, sempre hai sitio para o optimismo. « Eu penso que ou negocio en torno ao libro ten futuro, de forma distinta ao que coñecemos pero sempre vai poder estar ligado ao libro e á cultura», considera Xurxo, de Librouro. Para Rafael, de Follas Novas, a clave está sobre todo na substitución: «Moitos dos negocios que son tan antigos acaban perdéndose pola falta dunha substitución. É importante ter un substituto que trate con agarimo ao libro e ao cliente». En Follas Novas o problema parece resolvido. Rafael conta con empregadas con 36 anos de oficio e cuns sobriños dispostos a facerse cargo do negocio.

«As ofertas de venda, existen pero non entran nos meus plans», revela Rafael. En Areas a cousa segue quedando en familia, tal como empezou. Se o actual propietario, Manuel, ía da man co seu pai, Fernando, a aprender a xestionar unha librería, agora fai o mesmo co seu fillo. Fernando Manuel, aos seus 19 anos, acode cada día co seu pai para aprender ese oficio ao que o seu pai comezou a dedicarse cando tiña a súa idade.

«Pretendo ir ensinándolle pouco a pouco, de meu pai aprendín moito, pero ao irse cando eu tiña 18 anos, faltáronme moitas cousas», conta Manuel Arenas mentres mira con orgullo ao seu fillo.